Tworzymy infrastrukturę przyjazną dla środowiska

85 procent Autostrady Wielkopolskiej, czyli koncesyjnego odcinka autostrady A2 między Świeckiem a Koninem przebiega przez tereny leśne. Odcinek między Świeckiem a Nowym Tomyślem w 3 miejscach przecina obszar Natura 2000*. W trosce o te wartościowe obszary, już na etapie projektowania tej trasy podjęliśmy działania, których celem było stworzenie ciągu komunikacyjnego stanowiącego możliwie mało ingerujące w naturę sąsiedztwo.

Inwestycja zrealizowana z szacunkiem dla otoczenia

Stworzenie koncesyjnego odcinka A2, szczególnie odcinka między Świeckiem a Nowym Tomyślem, było wieloetapowym przedsięwzięciem drogowym, które z założenia miało być przyjazne środowisku. Same koszty budowy tego odcinka sięgnęły 1,3 mld euro, z czego aż 25 proc. (ponad 1,3 mld złotych) zostało przeznaczone na infrastrukturę związaną z ochroną środowiska. Były to ponadstandardowe inwestycje (w porównaniu z innymi przedsięwzięciami tego typu), ponieważ budowa obejmowała zastosowanie rozwiązań przewyższających wymagane normy. Dzięki temu powstała dobrze zaprojektowana infrastruktura drogowa z odpowiednimi zabezpieczeniami, która zapewnia kierowcom komfortowy przejazd, a zwierzętom bezpieczne warunki do życia i mało inwazyjne sąsiedztwo.

Przejścia dla zwierząt – zachowanie przyrodniczych ciągów komunikacyjnych

Ważny przyrodniczo fragment koncesjonowanego odcinka autostrady A2, między Świeckiem a Nowym Tomyślem, stał się jednym z największych przedsięwzięć na styku infrastruktury i ekologii w Europie – wzorcowym pod względem poszanowania najwyższych standardów ochrony środowiska (według ekspertów z Europejskiego Banku Inwestycyjnego). We współpracy ze specjalistami z zakresu ochrony środowiska powstały m.in. 122 przepusty dla drobnej zwierzyny i płazów, które były dostosowane do potrzeb występującej w tej okolicy fauny. Ich lokalizacje wskazali naukowcy, którzy monitorują gatunki żyjące w sąsiedztwie autostrady.

Dzięki przeprowadzonej analizie środowiskowej wyznaczono również miejsca budowy 45 przejść dla dużych zwierząt, co umożliwiło utrzymanie ich naturalnych szlaków migracyjnych oraz bezpieczne, bezkolizyjne przejście na drugą stronę autostrady. Każde z przejść zostało wyposażone w wysokie, ponad dwumetrowe ekrany przeciwolśnieniowe, które są połączone z ogrodzeniem naprowadzającym. Na szlakach tych zostały posadzone także rośliny (drzewa i krzewy), które tworzą warunki zbliżone do naturalnych. Dla bezpieczeństwa kierowców i zwierząt żyjących wokół autostrady zamontowano także ponad 250 km ogrodzenia między Świeckiem a Nowym Tomyślem oraz blisko 316 km ogrodzenia między Nowym Tomyślem a Koninem.

Stały monitoring ekologiczny – wnioski dla przyrody

Stale obserwujemy wraz z naukowcami i specjalistami ochrony przyrody różnorodne grupy zwierząt, dla których powstały m.in. ekrany ochronne, wymuszające podwyższenie lotu (ptaków, a przede wszystkim nietoperzy) – w ten sposób zabezpieczające przelot nad autostradą. Ponadto Autostrada Wielkopolska, na odcinkach cennych przyrodniczo, jest monitorowana, aby badać jej wpływ na środowisko oraz oceniać skuteczność zastosowanych środków ochronnych. Wnioski płynące z monitoringu potrafią zaskoczyć pozytywnie nawet naukowców – zdarzają się przypadki, gdy zwierzęta korzystają z przejść przeznaczonych dla przedstawicieli innych grup gatunkowych lub tworzą kolonie rozrodcze w elementach konstrukcyjnych autostradowej infrastruktury (nietoperze).

Działania prośrodowiskowe obejmują także monitoring stanu chemicznego wód powierzchniowych i podziemnych oraz prowadzenie odpowiedniej gospodarki wodno-ściekowej i monitoring czystości powietrza, który umożliwia bieżącą analizę zmiennej sytuacji środowiskowej. Wzdłuż całego koncesyjnego odcinka A2 Świecko – Konin powstało również ponad 230 ekologicznych zbiorników wodnych.

Oświetlenie LED – przyjazne podróżującym i środowisku

Oświetlenie na autostradzie było od 2020 roku sukcesywnie wymieniane na bardziej przyjazne środowisku i otoczeniu – mniej efektywne oprawy sodowe zostały zastąpione bardziej ekologicznymi oprawami LED. Zmodernizowany system oświetleniowy charakteryzuje inna barwa światła (biała) i układ optyczny kierujący emitowane światło na autostradę, co powoduje mniejsze zanieczyszczenie światłem otoczenia. Poprawia to widoczność na drodze, a tym samym bezpieczeństwo jazdy – białe światło z oświetlenia LED jest bardziej przyjazne dla wzroku kierowców niż żółte. Ponadto oświetlenie tego typu charakteryzuje niższe o około 50 proc. zapotrzebowanie na energię elektryczną.

Ekrany akustyczne – ograniczenie hałasu

Na autostradach obowiązują wyższe limity prędkości, a to oznacza, szczególnie na odcinkach o dużym natężeniu ruchu, wyższy poziom decybeli. Z tego powodu monitoring oddziaływania autostrady na środowisko i otoczenie (w tym na sąsiadujące ośrodki zurbanizowane) obejmuje także tzw. zanieczyszczenie hałasem. Na najbardziej narażonych na hałas odcinkach Autostrady Wielkopolskiej zbudowaliśmy 164 tysiące m2 ekranów akustycznych. Liczba ta nieustannie rośnie. Przykładem jest rozbudowa kolejnego odcinka autostradowej obwodnicy Poznania o trzeci pas ruchu dla każdego kierunku. Wzdłuż autostrady między węzłami Poznań Krzesiny i Poznań Wschód powstaną nowe ekrany akustyczne oraz zostaną wymienione stare – łącznie pas nowej ochrony wyniesie ponad 5300 m2.

Dodatkową barierą chroniącą przed hałasem są także nasadzenia zieleni, wykonane podczas budowy Autostrady Wielkopolskiej – ponad 96 tysięcy drzew i niemal 600 tysięcy krzewów. Wzdłuż pasa drogowego ciągnie się ponadto pas terenów trawiastych o powierzchni ponad 2 tysięcy hektarów!

Budowa sieci ładowarek EV – w stronę elektromobilności

Zalety jazdy pojazdem elektrycznym i hybrydowym to przede wszystkim mniejsza emisja szkodliwych substancji do atmosfery, jak i niższe zanieczyszczenie hałasem. Aby wspierać rozwój elektromobilności, trzeba zapewnić tego typu pojazdom właściwą infrastrukturę, w tym możliwość ładowania, szczególnie na trasach szybkiego ruchu poza ośrodkami miejskimi. Dlatego właśnie na Autostradzie Wielkopolskiej powstały ultraszybkie stacje ładowania EV (o mocy 400 kW), które są zlokalizowane na MOP Chociszewo (85 km A2 kierunek Świecko) i MOP Rogoziniec (85 km A2 kierunek Warszawa). Te nowoczesne ładowarki umożliwiają naładowanie baterii pojazdu elektrycznego w ciągu kilkunastu minut.

Sieć stacji ładowania EV na koncesyjnym odcinku A2 będzie rozbudowywana sukcesywnie, aby do końca 2025 roku ładowarki czekały na kierowców we wszystkich MOP na odcinku Świecko – Konin. Na MOP Chociszewo i Rogoziniec wybudowano również stacje ładowania EV dla pojazdów ciężarowych. Tego typu ładowarki w Polsce na razie są jeszcze rzadkością.

Dbałość o środowisko, w kontekście autostrady, ma różne oblicza, począwszy od przemyślanej infrastruktury i współpracy z naukowcami, przez stały monitoring i poszukiwanie rozwiązań, które zapewnią autostradzie zrównoważony rozwój. Zrównoważony, czyli taki, który – przy zachowaniu jak najwyższych norm środowiskowych – gwarantuje realizację usługi w najwyższym standardzie. Wszystko po to, aby podróż była komfortowa i bezpieczna dla podróżujących, jak i bardziej przyjazna dla środowiska.

*80% koncesyjnego odcinka A2 między Nowym Tomyślem a Świeckiem przebiega przez tereny leśne.